ภาพภายในถ้ำนางแอ่น

แขวงคำม่วน (Khammuan Province)

แขวงคำม่วน (Khammuan Province)

       เมืองท่าแขก (Tha Kaek)

         ราวพุทธศตวรรษ ที่ 10  เมืองท่าแขกนี้คือดินแดนส่วนหนึ่งในอาณาจักรฟูนัน และเจนละของพระเจ้า สุริยะวรมันแห่งเขมร  คนลาวเรียกดินแดนนี้ว่า  สีโคตะบูน  จนปี พ.ศ. 2454-2455 ฝรั่งเศสขยายอิทธิพลเข้ามาสร้างบ้านเรือนและยึดอำนาจปกครอง เมืองสีโคตะบูนจึงได้ชื่อว่าท่าแขกเพราะชาวต่างชาติเข้ามาเทียบเรือ  สมัยสงครามต่อต้านจักรวรรดินิยมชาวเวียดนามจำนวนมากอพยพมาตั้งหลักแหล่งอยู่ ในท่าแขก ประกอบอาชีพค้าขาย จนถึง พ.ศ. 2510-2515 ได้อพยพกลับ หรือเดินทางไปยังประเทศอื่นที่มีโอกาสดีกว่า  เป็นเหตุให้เมืองท่าแขกมีสถาปัตยกรรมผสมผสานทั้งแบบฝรั่งเศสและเวียดนาม 

          ปัจจุบันท่าแขกเป็นเมืองหลวงของแขวงคำม่วน  ประชากรเป็นชาวลาวลุ่ม  อยู่ห่างจากนครหลวงเวียงจันทน์มาทางทิศใต้  350  กิโลเมตร เป็นเมืองท่าค้าขายและมีด่านชายแดนสากลติดต่อกับจังหวัดนครพนมของไทยสถานที่ท่องเที่ยว 

แขวงคำม่วน
            เป็นแขวงที่อยู่ตอนกลางของประเทศ ห่างจากนครหลวงเวียงจันทน์ประมาณ 320 กิโลเมตร เป็นส่วนที่แคบที่สุดของประเทศ  มีเขตแดนติดต่อกับประเทศไทยและเวียดนาม 

            แขวงคำม่วน ซึ่งประกอบด้วยหลายชนชาติ ดำรงชีวิตอยู่ร่วมกัน มีชายแดนติดกับแขวงบริคำไชย,แขวงสะหวันนะเขต,ประเทศไทยและ ประเทศสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม

            แขวงคำม่วน เป็นเขตพูดอยเพียงที่มีความอุดมสมบูรณ์ทางด้านธรรมชาติ และศิลปะวัฒนธรรม ซึ่งเป็นมรกดสืบทอด มาแต่ดึกดำบรรพ์ผ่านมาแล้ว แต่อดีตผ่านมา ก็เหมือนปัจจุบัน เมื่อถึงวันเพ็ญเดือนสามของทุกๆ ปีชาวเมืองนี้ ได้ต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองที่พากันมา ทำบุญ นมัสการพระธาตุสีโคตรบองในแต่ละปีด้วยไมตรีจิตมิตรภาพ ซึ่งสร้างความประทับใจ และความดึงดูด ใจให้แก่ผู้ที่มาเยี่ยมเยือนไม่ให้หลงลืมที่นี่ได้

แขวงคำม่วน

ตั้งอยู่ทางภาคกลางของ สปป.ลาว ซึ่งมีเนื้อที่ประมาณ 16,315 ตารางกิโลเมตรมีพลเมืองประมาณ 551,000 คน
(ข้อมูลปี 2010)ประกอบด้วย 9 ตัวเมืองคือ

            1.เมืองท่าแขก 2.เมืองหนองบก 3.เมืองหินบูน 4.เมืองมหาไชย 5.เมืองยมราช 6.เมืองบัวละพา 7.เมืองหัวพูนากาย 8.เมืองขัวเช  9.เมืองไชยบัวทอง

ที่ตั้ง

ทิศเหนือ ติดกับแขวงบอลิคำไซ

ทิศตะวันออก ติดกับประเทศเวียดนาม

ทิศใต้ ติดกับแขวงสะหวันนะเขต

ทิศตะวันตก ติดกับจังหวัดนครพนม

เศรษฐกิจ

1. การเกษตรกรรม แขวงคำม่วนมีพื้นที่ที่เหมาะแก่การทำการเกษตร เพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ แขวงคำม่วนมีการปลูกข้าวมากที่เมืองเซบั้งไฟ และหนองบก ในด้านการเลี้ยงสัตว์ แขวงคำม่วนเหมาะกับการเลี้ยงหมู โค กระบือ ปลา ป่าไม้ แขวงคำม่วนมีพื้นที่ป่าไม้ 812,600 เฮกตาร์ คิดเป็นร้อยละ 47.8 ของพื้นที่รวม ป่าไม้ดังกล่าวเป็นป่าไม้เศรษฐกิจที่มีราคาแพง ในแขวงคำม่วนมีป่าสงวนแห่งชาติมากมายหลายแห่ง 
            2. การท่องเที่ยว แขวงคำม่วน มีภูมิประเทศเป็นหุบเขา น้ำตก และถ้ำจำนวนมาก มีแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติที่มีชื่อเสียง ได้แก่ ถ้ำนางแอ่น ซึ่งเป็นถ้ำที่มีความสวยงาม มีหินงอกหินย้อย อากาศเย็น ถ้ำพระอินทร์ ถ้ำเชิงเลียบ ถ้ำพระจันทร์ ถ้ำกองรอด พระธาตุเมืองพอน เขื่อนนากาย เป็นต้น 
            3. แร่ธาตุ แขวงคำม่วนมีแร่ธาตุจำนวนมาก เช่น แร่ตะกั่วที่มีการขุดพบตั้งแต่ปี 1930 หินผาที่ใช้ในการก่อสร้าง
การค้าการขาย

ตลาดหลักสอง    ตลาด ใหญ่ของเมือง  ตั้งอยู่ที่มุมถนนคูวอละวงตัดกับทางหลวงหมายเลข 13 ห่างจากตัวเมือง 2 กิโลเมตร  จำหน่ายเครื่องมือเครื่องใช้เสื้อผ้า อาหารสด  และทุกสิ่งทุกอย่างที่ชาวท่าแขกใช้ในชีวิตประจำวัน รวมทั้งร้านทองและเครื่องเงิน

ตลาดสุขสมบูรณ์  มีสินค้านานาชนิดเช่นเดียวกับตลาดหลักสอง
ตลาดเพ็ดมะณี เป็นตลาดสร้างใหม่ มีสินค้านานาชนิดที่หลากหลาย เสื้อผ้า  อุปกรณ์มือถือ กระเป๋า อาหารสด รวมทั้งเป็นคิวรถที่จะเดินทางไปตามเมืองต่าง ๆ  มีห้องน้ำที่สะอาด บริเวณที่จอดรถ กว้างขวาง

แหล่งน้ำ แขวงคำม่วนมีแม่น้ำโขงไหลผ่าน เป็นแม่น้ำสายสำคัญต่อการดำรงชีวิตของประชาชน การค้า การเกษตร ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีแม่น้ำหลายสายไหลผ่าน เช่น แม่น้ำเซบั้งไฟ ยาวประมาณ 118 กิโลเมตร แม่น้ำหินบูน แม่น้ำเทิน แม่น้ำประกัน แม่น้ำออน แม่น้ำยม แม่น้ำโดน เป็นต้น 

อุตสาหกรรมที่มีศักยภาพ

1. ด้านการกสิกรรม

2. ด้านการท่องเที่ยว

3. ด้านอุตสาหกรรม แขวงคำม่วนมีทรัพยากรธรรมชาติมากมาย ได้แก่ ตะกั่ว แร่ยิปซัม โปแตชที่ใช้เป็นส่วนประกอบของการผลิตปุ๋ยเคมี น้ำยาล้างวัสดุ

4. ด้านบริการ แขวงคำม่วนจะมีบทบาทสำคัญทางเศรษฐกิจมากขึ้นในอนาคต เนื่องจากเป็น
แขวงที่สามารถเชื่อมโยงประเทศไทยด้านจังหวัดนครพนม และประเทศเวียดนาม ที่เมืองฮาตินห์

             เป็นแขวงที่มีเขตป่าสงวนถึง 2 แห่ง  พูหินปั้นทางซีกตะวันตก และ นากาย-น้ำเทินทางทิศตะวันออก  เป็นป่าสงวนขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศด้วย

สถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ

            พะทาดสีโคดตะบอง / ศรีโคตรบอง  หรือ พะทาดเมืองคา   เป็นพระธาตุสำคัญแห่งหนึ่งของลาว  ตั้งอยู่ทางใต้ของเมืองท่าแขก  8  กิโลเมตร  มองเห็นได้จากฝั่งไทย  ตามคำบอกเล่าของชาวบ้าน  องค์พระธาตุสร้างโดยพระเจ้านันทเสนแห่งเมืองสีโคตะบูน  ได้รับการบูรณะครั้งแรกในสมัยพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช  ในวิหารมีพระพุทธรูปองค์ใหญ่ซึ่งเจ้าอนุวงศ์โปรดให้สร้างไว้
            ความจริงพระธาตุ สีโคตรบองก็ไม่ห่างไกลจากตัวเมืองท่าแขก ถ้าเดินทางลง ทางใต้ตามเส้นทางไปเมืองหนองบกประมาณ 6 กิโลเมตร ก็จะถึงพระธาตุสีโคตรบอง พระธาตุนี้เป็นปูชนียสถานที่สำคัญ แห่งหนึ่งอยู่ สปป.ลาว สร้างขึ้นในสมัยสีโคตรของมีอำนาจ สร้างขึ้นเพื่อเป็นอนุสาวรีย์ พระยาสีโคตรบอง กษัตริย์นครสีโคตตะบุระ เนื่องจาก ที่แห่งนี้เคยเป็น ที่ประดิษฐานพระสารีริกธาตุของ พระพุทธเจ้า ทั้ง 4 คือพระกะกุสันโท, พระโกนาคะมะโน, พระกัดสะโบและ พระโคตะโม

            พระธาตุสีโคตรตะบองนี้สร้างขึ้นโดยพระสุมินทะราช หรือสุมิตตะธรรมวงศ์สาอะทิราช แห่งราชอาณาจักสีโคตรบอง (ประมาณศตวรรษที่ 6)ในสมัยนี้มีพระเถระผู้ทรงคุณวุฒ ิที่เดินทางมาเผยแพร่พระพุทธศานาในอาณาจักรสีโคตรบอง โดยคำแนะนำ ของพระเถระทั้งหลาย เจ้าสุมินทะราชจึง ได้ลงมือก่อสร้างพระธาตุสีโคตรตะบองขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติ แก่พระยาสี โคตรบอง แล้วเอาสารีริกธาตุบรรจุไว้ดิน แดนแห่งนี้นอกจากจะอุดมมั่งมีทางด้านศิลปวัฒนธรรมแล้ว ยังอุดม สมบูรณ์ด้วยธรรมชาติที่สวยสดงดงาม และมีหลายๆแห่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจของชาวลาวและชาวต่างชาติ เช่น ท่าฝรั่ง, ถ้ำเชียงเลียบ,ถ้ำพระบ้าน ถ้ำนางแอ่น ฯล ฯ 

            ถ้ำนางแอ่น เป็นถ้ำที่มีลมพัดออกมาจากถ้ำ อากาศจะเย็นเปรียบเสมือนกับแอร์ธรรมชาติ ณ สถานที่แห่งนี้ประชาชนชาวเมืองท่าแขกมักจะพากันมาพักผ่อน เพื่อสัมผัสกับอากาศอันบริสุทธิ์ในวันสุดสัปดาห์บริเวณถ้ำนางแอ่นนี้ ยังมีทิวทัศน์ธรรมชาติที่สวยงามไปด้วยภูเขาที่สลับซับซ้อน

ถ้ำนางแอ่น ซึ่งเป็นถ้ำเก่าแก่ มีธรรมชาติที่น่าอัศจรรย์ และมีความสวยงาม ปัจจุบันกำลังปรับปรุง บริเวณสถานที่ ห้องน้ำ ห้องประชุม คาราโอเกะ สนามเด็กเล่น สวนหย่อมต่าง ๆ ให้มีความสวยงาม รวมทั้งมีกิจกรรม ผจญภัยต่าง ๆ  โดยเฉพาะกิจกรรมพายเรือลอดถ้ำ และกิจกรรมผจญภัยต่าง ๆ ที่กำลังดำเนินการอีกมากมาย เพื่อรองรับนักท่องเที่ยว โดยเฉพาะในช่วงเปิดสะพาน ในวันที่ 11 เดือน  11 ปี 2011 นี้ เป็นถ้ำที่นักท่องเที่ยวนิยมไปพักผ่อนหย่อนใจ โดยเฉพาะช่วงเทศกาลที่สำคัญต่าง ๆ เนื่องจากอยู่ไม่ไกลจากตัวเมือง  (ประมาณ 15 กิโลเมตร) และเป็นเส้นทางผ่านไปยังเวียดนามที่ใกล้ที่สุดอีกด้วย

ถ้ำลอดกองลอ   เพิ่งเปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวเมื่อไม่นานมานี้  ลักษณะเหมือนอุโมงค์ส่งน้ำซอกซอนไปตามเขาหินปูน  ผ่านคูหาน้อยใหญ่และหินงอกหินย้อยรูปร่างงดงามแปลกตา  น่าเสียดายที่บางส่วนถูกขุดทำลายเพราะชาวบ้านนึกว่ามีแร่เงินแร่ทองอยู่ภาย ใน  พ้นจากอุโมงค์ถ้ำเข้าสู่เขตวนอุทยานและป่าสงวนแห่งชาติพูหินปั้น  มีต้นไม้และสัตว์หายากหลายชนิด  และหมู่บ้าน(หลังเขา) ของชาวลาวลุ่มที่อพยพหนีโจรจีนฮ่อมาตั้งถิ่นฐานอยู่ที่นี่นานกว่าร้อยปี แล้ว  ระยะเวลาเที่ยวถ้ำลอดกองลอที่ดีที่สุดคือเดือนตุลาคม –กุมภาพันธ์ เพราะระดับน้ำสูงเรือสามารถแล่นได้ตลอดถ้ำ  แต่การเดินทางไปเที่ยวถ้ำค่อนข้างลำบากไม่ว่าจะเป็นช่วงใด จากท่าแขกต้องนั่งรถโดยสารไปลงที่บ้านนาหิน  จากนั้นต่อรถมอเตอร์ไซด์แท็กซี่ไปบ้านนาเผือก  จากบ้านนาเผือกจ้างรถไปยังโพนแยง  จากโพนแยงเดินทางไปอีก 8 กิโลเมตร จึงจะถึงปากทางเข้าถ้ำ (ห่างจากท่าแขก ประมาณ 100 กิโลเมตร)

ท่าฝรั่ง

            ท่าฝรั่ง เป็นแหล่งที่มีน้ำไหลอยู่ตลอดปี มีทิวทัศน์ธรรมชาติที่สวยงาม และมีอากาศอันบริสุทธิ์ ซึ่งเมื่อก่อนพวกฝรั่งมัก จะพาลูกเมียมา พักผ่อนที่สถานที่แห่งนี้ จึงพากันเรียกว่าท่าฝรั่ง แต่ปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นวังสันติภาพ 

ถ้ำเซียงเลียบ

            ถ้ำเซียงเลียบ เป็นถ้ำธรรมชาติที่มีน้ำไหลลอดออกมาเป็นถ้ำที่สวยงามอีกแห่งหนึ่งของแขวงคำม่วน ที่มาของถ้ำเซียงเลียบนี้ ชาวบ้านเคยเล่าขานมาว่าสมัยก่อนมีอ้ายเซียง (ชายหนุ่ม) ได้ตามหาแฟนโดยเลียบแม่น้ำมาจนถึงสถานที่แห่งนี้ จึงได้พบกัน ชาวบ้านจึงเรียกว่าถ้ำเซียงเลียบ 

ถ้ำพระ บ้านถ้ำ

ถ้ำพระบ้านถ้ำ เป็นสถานที่ประดิษฐานพระพุทธรูป และมีรูปหัวช้างที่ธรรมชาติได้สร้างขึ้นซึ่งประชาชนอยู่เขตบ้านถ้ำนี้มีความเชื่อถือและเคารพบูชา 

ถ้ำนางแอ่น     ผู้เฒ่าสีเถ้าถ่าน                          ยืนตระหง่านปราการดิน เลี้ยงหล่อธรณิน                        จำหลักหินให้เราเห็น ซ่อนถ้ำให้น้ำหยาด                     ให้อากาศสะอาดเย็น หินปูนช่วยแต่งเป็น-                    รูปประหลาดร่วมหยาดยวง หินงอกและหินย้อย                     หินใหญ่น้อยถ้ำใหญ่หลวง เย็นตาพาชื่นทรวง                      ร่วมบวงสรวงเช่นบายศรี ปุ่มปมดูแปลกตา                        คราบศิลาคล้ายมาลี เมือกน้ำแปลงมณี                       ตั้งบายศรีแต่งห้องสรวง “นางแอ่น”ถ้ำแดนลาว                ภูเหยียดยาวเป็นหยาดยวง “ท่าแขก”คอยแขกปวง                 มาเป็นแขกแม่น้ำโขง. โชคชัย บัณฑิต’ เมืองท่าแขก แขวงคำม่วน ส.ป.ป.ลาว / 20 กุมภ์ 52